یکی از مشکلات اساسی داوطلبان کنکور، پاسخگویی به سؤالات درک مطلب است.

هر داوطلبی باید به سؤالات دو متن در مدت زمانی اندک (5 دقیقه برای 4 سؤال هر متن) پاسخ دهد و این کار نیاز به مهارت و سرعت عمل دارد. در حال حاضر تعدادی کتاب درمورد درک مطلب در بازار موجود هستند که خواندن آن ها می تواند تا حدی مشکل گشا باشد، اما اکثر داوطلبان با توجه به حجم زیاد دیگر درس ها شاید فرصت تهیه و مطالعه این کتب را نداشته باشند.

دراین مقاله سعی می کنیم به طور خلاصه و مفید، به 7 اصل طلایی در درک مطلب اشاره کنیم. امیدوارم مورد توجه و استفاده شما عزیزان قرار بگیرد.

اصل اول:  ابتدا از سؤالات متن شروع می کنیم و زیر کلمه یا کلمات کلیدی آن ها خط می کشیم.

چرا؟ چون همان کلمه یا مشابه آن در متن موجود است، بنابراین این کار در یافتن سریع پاسخ مناسب در متن کمک زیادی به ما می کند. در این مرحله، از خواندن گزینه ها صرف نظر می کنیم چون زمان بر خواهد بود. ممکن است تشخیص کلمه مهم در ابتدا برایتان دشوار باشد، اما به مرور زمان و با تمرین، این کار راحت تر می شود.

مثال: در سؤالات زیر کدام کلمه از نظر شما کلمه کلیدی محسوب می شود؟

1. When the new crescent moon was seen in the sky at sunset ………………………… .

2. According to the passage, much of Adam’s work was done ………………………… .

پاسخ:

1. new crescent moon

2. Adam’s work

اصل دوم: به برخی از سؤالات باید نقداً و بلافاصله بعد از خواندن آن ها پاسخ داد.

یعنی صبر نمی کنیم که خواندن سؤالات تمام شود و بعد به سراغ آن ها برویم. این گروه از سؤالات نسبتاً ساده ترند و به 10 گروه زیر تقسیم می شوند:

1. مترادف کلمه دارای زیرخط در متن

اگر آن کلمه برایتان آشنا باشد، این تست مشابه تست های واژگان خواهد بود و پاسخ دادن به آن دردسری نخواهد داشت. اما اگر آن کلمه خارج از کتاب باشد، باید هر چهار گزینه را جایگزین آن کلمه در متن کنیم. هر گزینه که معنی جمله را کامل کند، پاسخ مورد نظر خواهد بود.

مثال:

3. If they painted, landscape, for instance, they were apt to go to distant places ………………………… .

(سراسری انسانی – 89)

  The word “apt” in line 3 is closest in meaning to ………………………… .

1) safe

2) calm

3) aware

4) ready

پاسخ: گزینه 4

2. مرجع ضمیر

مرجع ضمیر به احتمال زیاد در جمله یاجملات قبلی است، اما گاهی اوقات ممکن است در جمله بعدی موجود باشد. اگر جمله دارای ضمیر را معنی کنیم، در یافتن مرجع آن بهتر تصمیم گیری خواهیم کرد.

مثال:

4. And even while they are still quite young, children can do a lot of useful jobs on a small farm.

(سراسری زبان – 86)

The word “they” refers to ………………………… .

1) parents

2) people

3) family

4) children

 پاسخ: گزینه 4

3. ایده اصلی متن یا پاراگراف

ایده اصلی (mainly / main idea) معمولاً در سطر اول متن یا پاراگراف وجود دارد. برای اطمینان از درستی پاسخ، بهتر است سطرهای اول هر پاراگراف را بخوانید و همیشه پاسخی را انتخاب کنید که جامع تر از سایر گزینه ها باشد.

مثال:

5. The railway made it possible to carry goods and people overland for long distances at high

    speed ………………………… .

(سراسری ریاضی – 87)

The passage is mainly about ………………………… .

1) The railway engine

2) The wagon wheels

3) The Industrial Revolution

4) The development of railway

پاسخ: گزینه 4

4. سؤالاتی که دارای یک اسم خاص یا عدد هستند

یافتن اسم خاص که با حرف بزرگ شروع می شوند یا عدد در متن، کار بسیار راحتی است. با خواندن جمله ای از متن که آن عدد یا اسم خاص در آن آمده و یا جمله قبل و بعد از آن، به گزینه صحیح پی می بریم.

مثال:

In 1835 a group of American settlers in Texas revolted against Mexico. They wanted to set up an independent state of Texas ………………………… .

(سراسری خارج – 89)

6. The American settlers in Texas revolted against Mexico because they wanted ………………………… .

1) to build the castle of Alamo

2) to set up an independent state of Texas

3) to attach Mexico to the United States

4) to push Spain out of Mexico

پاسخ: گزینه 2

5. سؤالات ناقص

نیمی از جمله متن در سؤال آمده است، نیمه دیگر را در متن پیدا می کنیم و پاسخ صحیح را علامت می زنیم.

مثال:

This will depend on a very much wider acceptance of family planning and this, in turn, will mean basic changes in people’s ideas.

(سراسری زبان – 86)

7. the writer mentions that, before deciding upon family planning, ………………………… .

1) people in poor countries should be moved to urban areas

2) governments of poor countries should change people’s income and ideas

3) governments of developing countries must forbid parents from using child labor on farms

4) developed countries should help developing ones to improve their standards of living

پاسخ: گزینه 2

6. سؤالات معلومات عمومی

برخی سؤالات از موضوعات کلی عمومی و اجتماعی یا از موضوعات مربوط به کتاب درسی طرح شده اند. برای پاسخگویی به این نوع سؤالات لازم نیست که به متن مراجعه کنیم؛ کافی است که چهار گزینه را بخوانیم و از بین آن ها، جواب منطقی را پیدا کنیم.

مثال:

8. According to the passage, special schools are only for ………………………… .

(سراسری انسانی – 87)

1) deaf and blind children

2) handicapped or talented children

3) children who have artistic and musical abilities

4) children who have mental and behavioral problems

پاسخ: گزینه 2

7. سؤالات دارای واژه Except (به جز) با گزینه های کوتاه یا تک کلمه ای

یکی از سؤالات رایج در درک مطلب کنکور عبارت است از: همه موارد زیر در متن آمده به جز (Except).

برای پاسخگویی به این سؤال، چهار گزینه را می خوانیم و در متن به دنبال یکی از آن ها می گردیم. به محض پیدا کردن یکی از آن چهار گزینه، به خطوط قبل و بعد از آن نگاه کرده و دو گزینه دیگر را که در نزدیکی آن گزینه هستند، پیدا می کنیم. با این روش ساده، گزینه ای که در متن نیامده یا با فاصله از آن سه گزینه در متن آمده است، مشخص می شود.

مثال:

9. Politics was not Shaw’s only interest, for he loved art, music, and theater and wrote about these subjects for newspapers and magazines.

(سراسری تجربی – 85)

The passage says that Bernard Shaw’s works were directly related to all of the following Except ………………………… .

1) plays

2) art of writing

3) art and music

4) theater

پاسخ: گزینه 2

8. سؤالات دارای واژه هایdefine  و یا definition

سؤالاتی که در این بخش مطرح می شود عبارت است از: کدامیک از گزینه های زیر در متن تعریف شده است؟

بعضی از کتاب های کنکور به دانش آموزان می گویند که چهار گزینه را در متن پیدا کنند تا متوجه شوند تعریف کدامیک در متن آمده است، اما این کار زمان بر است. راه ساده تر این است که به وجود علائم زیر در متن توجه کنیم:

همانطور که می بینید، تعریف یک کلمه بین دو ویرگول، دو خط فاصله یا دو پرانتز می آید؛ گزینه مورد نظر درست قبل از این علائم قرار دارد.

مثال:

10. Poor countries cannot afford social services and old age pensions – the money they receive from the government when they become old and can’t work – and people’s incomes are so low they have nothing to save for the future.

(سراسری زبان – 86)

For which of the following has the writer given a definition?

1) pension

2) insurance

3) family planning

4) population increase

پاسخ: گزینه 1

9. یک سؤال دارای کلمه پرسشی (Wh-question)

این گونه سؤالات قطعاً کلماتی کلیدی دارند که در متن به راحتی پیدا می شوند.

مثال:

11. With the development of the steam engine, the way was open for the start of the railway age.

(سراسری ریاضی – 87)

What happened when the steam engine was made?

1) The railway age began.

2) L-shaped rails came into use to guide the wagon wheels.

3) The “plate ways” and “tram ways” were used in South Wales until 1804.

4) Richard Trevithick worked on a stream locomotive weighting 20 tones.

پاسخ: گزینه 1

10. عین جمله ای از متن، داخل علائم نقل قول در سؤال آمده است

در این مورد خاص، آن جمله را در متن پیدا می کنیم. اگر پاسخ در خود آن جمله نبود، به جملات قبل و بعد آن توجه می کنیم.

مثال:

12. Milton was born in London and went to St. Paul’s school, where he was so eager to learn, that said, “From the twelfth year of my age, I scare ever went to bed before midnight.”

(سراسری هنر – 89)

From the sentence “I scare ever went to bed before midnight” we conclude that Milton ………………………… .

1) had sleeping problems

2) stayed up studying

3) was not tired

4) loved the night time

 پاسخ: گزینه 2

اصل سوم: بعد از پاسخگویی به سؤالات ساده، به سراغ سؤالات دشوار می رویم.

این سؤالات فاقد کلمه کلیدی هستند، معمولاً گزینه های طولانی دارند و بسیار زمان بر می باشند. ما آن ها را به 7 گروه زیر تقسیم می کنیم:

1. بهترین عنوان برای متن (best title / topic / subject)

در این مورد گاهی می توان پاسخ را در سطر اول متن یافت. اگر در سطر اول موجود نبود، باید سطرهای اول هر پارگراف و سطر آخر متن را بخوانیم تا در مورد بهترین عنوان که جامع تر و کلی تر از سایر گزینه هاست، نتیجه گیری بهتری داشته باشیم.

مثال:

13. Studies show that rapid increase in population growth creates problems for developing countries.

(سراسری زبان – 86)

What is the best title for passage?

1) Reasons for population increase

2) Children’s function in poor countries

3) People’s income in developing countries

4) Family planning programs in developing countries

 پاسخ: گزینه 1

2. کدام گزینه صحیح / نادرست است (True / False questions)

در برخورد با این نوع سؤالات، باید ابتدا مشخص کنید که به دنبال گزینه درست (√) یا نادرست (×) هستید و با گذاشتن علائم √ و ×  کنار سؤال، این مسئله را از ابتدا برای خودتان مشخص کنید.

مثال:

√True

×False

×Not True

√Not False

×All True Except

√All False Except

سپس به گزینه هایی توجه می کنیم که دارای عدد یا اسم خاص هستند، چرا که یافتن این موارد در متن دشوار نیست و به زمان کمتری نیاز دارد. اگر چنین گزینه هایی وجود نداشتند، کلمات کلیدی آن ها را در متن پیدا می کنیم تا به درستی و نادرستی بودن آن ها پی ببریم. در ضمن باید توجه داشته باشیم که کلمات محدود کننده مانند never، none، only، just و … و نامحدود کننده مانند every، all، always و … معمولاً باعث می شوند که گزینه ای نادرست شود.

مثال:

14. Which sentence is correct according to this passage?

(سراسری زبان – 81)

1) That rope was used to obtain water from deep wells only.

2) That rope was used just to pull large stones.

3) That rope was used only to tie animals.

4) That rope was used for many different purposes.

پاسخ: گزینه 4

3. سؤالاتی که فاقد کلمه کلیدی هستند، مانند

According to the passage, ………………………… .

The passage points out that ………………………… .

برای پاسخگویی به این گونه سؤالات، به کلمات کلیدی گزینه ها توجه می کنیم و با یافتن آن ها در متن به صحت و سقم آن ها پی می بریم.

4. متن به کدامیک از سؤالات زیر پاسخ می دهد؟

Which of the following questions does the passage answer?

این نوع سؤال، اولین بار در سال 1391 جزو سؤالات دشوار درک مطلب مطرح شد. برای پاسخگویی به این سؤال وقت گیر، همانند سؤالات دشوار قبلی باید به کلمات کلیدی گزینه ها توجه کنیم و با یافتن آن ها در متن، به گزینه صحیح پی ببریم.

5. وجود کلمه Except در سؤال به همراه گزینه های طولانی

در این جا هم باید به کلمات کلیدی گزینه ها توجه کنیم.

6. اگر متن ادامه پیدا کند، پاراگراف جدید در مورد چه موضوعی خواهد بود؟

پاسخ دادن به این سؤال نیاز به دقت فراوان دارد. بهترین روش این است که جمله آخر متن را بخوانیم و با توجه به آن، گزینه صحیح را علامت بزنیم.

7. سؤالات متفرقه

به عنوان مثال، نقش پاراگراف 3 در ارتباط با پاراگراف های قبلی چیست؟

دانستن تکنیک های قبلی و کمی خلاقیت در پاسخگویی به این نوع سؤالات کمک بسزایی می نماید. مثلاً وقتی صحبت از نقش یا function یک پاراگراف می شود، باید به جمله اول آن توجه کنیم تا به ارتباط آن با پاراگراف های قبلی پی ببریم.

اصل چهارم: اگر در حین خواندن متن به کلمات ناآشنا برخورد کردیم، باید از دو تکنیک زیر استفاده کنیم:

1. حدس زدن (Guessing): حدس زدن معنی کلمه با استفاده از مفهوم کلمات قبل و بعد آن.

2. نادیده گرفتن (Ignoring): نادیده گرفتن کلمات دشوار و بسنده کردن به مفهوم کلی جملات.

اصل پنجم: برای خواندن متن، به کارگیری دو روش زیر سودمند خواهد بود:

الف) Scanning: جستجوی سریع برای یافتن کلمه مورد نظر. اغلب سؤالات ساده را می توان با این روش پاسخ داد.

ب) Skimming: خواندن روزنامه وار، اجمالی و سریع متن برای پی بردن به مفهوم کلی.

اصل ششم: از ترجمه کردن متن که بسیار زمان بر است و دوباره خواندن آن که ناشی از وسواس ذهنی خواننده است، اجتناب کنید.

اصل هفتم: اگر به دنبال تضمین موفقیت خود در این بخش مهم از کنکور هستید، تا آن جا که امکان دارد تمرین کنید.

بهتر است که قبل از کنکور حداقل به 100 متن درک مطلب پاسخ دهید.

اصول هفتگانه درک مطلب را با شما در میان گذاشتم. اگر به دنبال نتیجه ای مطلوب هستید، به آن ها عمل کنید و خواندن این مقاله را به دوستانتان توصیه کنید.

نویسنده: کامران معتمدی

منبع: دکتر زبان