برچسب: عوامل موثر بر یادگیری زبان

برای یادگیری زبان انگلیسی چه مقدار زمان لازم است؟
این سوالی است که اغلب افراد علاقه مند به یادگیری زبان می پرسند. برخی ادعا می کنند سه ماه، عده ای معتقدند یک سال و … اما راستش را بخواهید پاسخ به این سوال مهم چندان ساده نیست. ولی بهر حال به عنوان یک فرد علاقه مند به زبان باید بدانید که چه موقع به این هدف خواهید رسید. قبل از پرداختن به این موضوع باید به دو نکته اساسی توجه کرد:

 
نکته اول: “یادگیری” یک زبان، به چه معناست؟
 اگر بخواهیم بدانیم که سفرمان چقدر طول می کشد، باید بدانیم که مقصدمان کجاست. افراد مبتدی فقط می دانند که می خواهند یک زبان را یاد بگیرند، اما هیچ ایده ای در مورد مفهوم  یادگیری زبان ندارند.

اغلب افراد فکر می کنند یادگیری یک زبان یعنی تسلط کامل به آن زبان.

در واقع اگر همین سوال را دقیق تر بررسی کنیم باید بپرسیم:
چقدر طول می کشد تا به یک زبان مسلط شویم؟
پاسخ به این سوال چندان هم آسان نیست.

مفهوم کلمه “تسلط” نیز به اندازه کلمه “یادگیری”، دشوار است. برخی تسلط را معادل “استادی” و برخی دیگر آن را به معنای “کاربردی” می دانند. اما تفاوت میان این دو معنا بسیار بسیار زیاد است.

حتی اگر تسلط را “دانستن یک زبان در حد عالی” معنا کنیم، باز هم کافی نیست. مگر آنکه بدانیم، می خواهیم یک زبان را تا میزانی از تسلط یاد بگیریم.

خوشبختانه، استانداردهای خوبی وجود دارد که به کمک آنها می توانید بفهمید چقدر خوب می خواهید یک زبان را یاد بگیرید. این استانداردها، مقصد را به شما نشان می دهند تا بتوانید بر اساس آن مقصد سفر یادگیری زبان را برنامه ریزی کنید و در نتیجه اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت خود را تعریف کنید.

این استانداردها نقش چارچوب تسلط به یک زبان را ایفا می کنند. امروزه در سراسر جهان دو نوع استاندارد مورد استفاده قرار می گیرند که معروفترین آن CEFR است.

CEFR سطوح مختلف توانمندی زبان آموزان را مشخص می کند. بر اساس این استاندارد می توانید سطح تسلط خود به زبان را مشخص کنید. به نظر من، تسلط بر زبان یعنی تسلط به مهارت های خواندن، شنیدن، نوشتن و صحبت کردن در سطح B2  استاندارد جهانی CEFR است.

در این سطح می توانید مفهوم اصلی متن های پیچیده انتزاعی و غیر انتزاعی که در برگیرنده مباحث فنی در حوزه تخصصی شما می شود را درک کنید.

همچنین می توانید با تسلط و بدون وقفه با بومی زبانها صحبت کنید. می توانید درباره موضوعات مختلف به صورت دقیق همراه با جزییات بنویسید. و نیز می توانید به توضیح یک دیدگاه درباره موضوعی خاص همراه با مزایا و معایب آن بپردازید.

به نظر من تسلط در زبان یعنی رسیدن به این سطح. زیرا این سطح، پیشرفته ترین سطح از استانداردها بدون نیاز به سطوح آکادمیک و حرفه ای است.

چه عواملی بر سرعت یادگیری موثرند؟
بعد از مشخص کردن تعریفِ “تسلط به یک زبان خارجی“،  ابتدا باید عوامل متعدد بیرونی و درونی که  بر سرعت یادگیری و تسلط بر زبان موثرند را بشناسید.

عوامل بیرونی
مهمترین عامل بیرونی که تعیین می کند چقدر زمان برای رسیدن به مرز تسلط مورد نیاز است، عبارت است از فاصله بین زبان مادری شما و زبان خارجی که می خواهید فرا  بگیرید.

برای درک این موضوع، لازم است بدانید که هر زبان مانند سیستمی است که از چندین زیرسیستم تشکیل شده است.

البته هر زبان در نوع خودش، منحصر به فرد است. اما همه زبان ها دارای ساختارهای پایه ای مشابه هستند.
به عنوان مثال زبان ایتالیایی، متشکل از  زیرسیستم هایی مثل نحو، واژگان، آواشناسی و غیره است.
با مقایسه دو زبان، می توان میزان شباهت زیر سیستمها را با هم بررسی کرد. این شباهت می تواند زیاد  یا کم باشد.

اگر زبان ایتالیایی و اسپانیایی را با هم مقایسه کنیم، می بینیم که زیر سیستم این دو زبان در حوزه نحو، لغات و آوا شناسی تقریبا مثل هم هستند. بنابراین می توان گفت که ایتالیایی و اسپانیایی، دو زبانِ نزدیک به هم هستند.

حالا اگر ایتالیایی و ژاپنی را با هم مقایسه کنیم، متوجه می شویم که تعداد شباهت ها بسیار اندک و تفاوت ها بسیار زیاد است. ساختار جمله در زبان ایتالیایی به این شکل است:

مفعول + فعل + فاعل

ولی ساختار جمله در زبان ژاپنی به شکل زیر است:

فعل + مفعول + فاعل

علاوه بر این، تعداد صداها در زبان ایتالیایی از ژاپنی بیشتر است و لغات این دو زبان کاملا با هم فرق دارند. در نتیجه می توان گفت که فاصله زبان ایتالیایی با زبان ژاپنی خیلی زیاد است.

با در نظر گرفتن زبان مادری به عنوان یک نقطه مرجع و مقایسه زبان های دیگر با آن می توانید فاصله هر زبان خارجی را با زبان مادری خود بسنجید.

بدیهی است که هر چه فاصله یک زبان از زبان مادری بیشتر باشد به مراتب زمان بیشتری برای مسلط شدن به آن زبان نیازمندیم.

عوامل درونی
علاوه بر عوامل بیرونی، عوامل درونی نیز بر سرعت یادگیری و تسلط بر زبان تاثیر گذارند. این عوامل به شما بستگی دارند. یعنی با تغییر دادن این عوامل می توانید به یادگیری زبان، سرعت ببخشید. این عوامل ارتباطی به فاصله دو زبان ندارند.

عوامل بیرونی  عبارتند از:

• تجربه قبلی شما از یادگیری زبان
• محیط های کوچک و بزرگی که در آن قرار دارید
• مقدار زمانی که برای یادگیری صرف می کنید

تجربه قبلی شما از یادگیری زبان 
تجربه یادگیری زبان، نقش مهمی در سرعتِ یادگیری یک زبان جدید بازی می کند. اگر تا بحال تجربه یادگیری یک زبان را نداشته اید، صرف نظر از فاصله زبان مادری و زبان مقصد قاعدتا یادگیری آن زبان نسبت به زبانهای بعدی زمان بیشتری طول می کشد.

وقتی برای اولین بار یک زبان خارجی را یاد می گیرید، درک و شناخت بیشتری از کلیات یادگیری زبان پیدا می کنید. در نتیجه یادگیری زبان  دوم به مراتب آسان تر می شود.

محیط های کوچک و بزرگ (Micro and Macro Environments)
محل سکونت و نحوه زندگی شما نیز یکی دیگر از فاکتورهای اثر گذار  بر سرعت یادگیری یک زبان می باشد.
در مقیاس وسیع، یادگیری شما تحت تاثیر محیط بزرگتر قرار می گیرد. یعنی جایی که زندگی می کنید: کشور، منطقه، استان و یا شهر شما. بسته به محیط بزرگتری که در آن زندگی می کنید، می توانید سریع تر و یا دیرتر به یک زبان خارجی مسلط شوید.

مثلا اگر در حال یادگیری زبان اسپانیایی در والنسیای اسپانیا هستید، این محیط، سرعت یادگیری تان  را افزایش خواهد داد.

اما اگر در حال یادگیری زبان اسپانیایی در پکن هستید، این محیط نه تنها سرعت یادگیری شما را افزایش نخواهد داد بلکه ممکن است آن را کاهش نیز بدهد.

در مقیاس کوچکتر، یادگیری زبان تحت تاثیر محیط محدود شما قرار دارد. یعنی نحوه زندگی شما و افرادی که در اطراف شما قرار دارند. انتخاب های شما در محیط کوچک تر می تواند همه مزایا یا معایب یادگیری را که در محیط بزرگتر ایجاد می شوند کاملا به شکل مثبت یا منفی تحت تاثیر خود قرار دهد.

به عنوان مثال اگر در حال یادگیری زبان اسپانیایی در والنسیای اسپانیا هستید اما در محیطی کار می کنید که اطرافیان شما به اسپانیایی صحبت نمی کنند، قطعا این محیط خُرد، سرعت یادگیری شما را کاهش خواهد داد.

اگر در حال یادگیری زبان اسپانیایی در والنسیای اسپانیا باشید، اما همزمان با افراد غیر اسپانیایی زبان زندگی، کار و معاشرت کنید در محیط کوچکتری قرار دارید که سرعت یادگیری شما را کاهش می دهد.

اگر در حال یادگیری زبان اسپانیایی در پکن هستید و در محیط کار فقط با اسپانیایی زبان ها معاشرت می کنید، مطمئنا این محیط خُرد، سرعت یادگیری شما را افزایش خواهد داد.

اولین راه برای یادگیری سریع یک زبان این است که بین محیط خُرد و کلان هماهنگی ایجاد کنید. به نحوی که این دو شما را در رسیدن به اهدافتان در یادگیری زبان کمک کنند. دومین راه، ایجاد کردن یک محیط خُرد مناسب است. اگر بتوانید در محیطی زندگی،کار و معاشرت کنید که سر و کارتان با افرادی باشد که به زبان مورد نظر شما صحبت می کنند، در این صورت تاثیرات محیط جغرافیا دیگر چندان چشمگیر نخواهد بود.

 میزان زمان صرف شده در یادگیری
و بلاخره بدیهی ترین عاملی که بر سرعت یادگیری زبان تاثیر می گذارد این است که واقعا چقدر  یاد می گیرد؟
کسی که مدام و به صورت متمرکز به یادگیری زبان می پردازد نسبت به فردی که ساعات کمتری را (حتی در یک بازه زمانی طولانی تر) به یادگیری اختصاص می دهد، سریع تر به یک زبان مسلط می شود.

داستان دو زبان آموز
برای نشان دادن تاثیر عوامل درونی و بیرونی بر سرعت یادگیری یک زبان به یک مثال توجه کنید.

مارک و جان هر دو آمریکایی و ۳۵ ساله اند.

مارک در حال یادگیری زبان ژاپنی است. یعنی زبانی که با زبان انگلیسی فاصله زیادی دارد. مارک تجربه قبلی یادگیری زبان را ندارد. او در یکی از مناطق تگزاس زندگی می کند که تقریبا هیچ فرد ژاپنی وجود ندارد. به این ترتیب او نه محیط کلان مناسبی در اختیار دارد و نه محیط خُرد مناسبی تا به یادگیری وی سرعت ببخشند. مارک متاهل است. و نسبت به زندگی متاهلی  تعهدات زیادی دارد. در نتیجه وقت کمی برای مطالعه در اختیار دارد.

اگر مارک روزی یک ساعت به یادگیری زبان بپردازد، حدودا ۳ تا ۵ سال طول می کشد تا به سطح B2 از CEFR برسد.

از طرف دیگر، جان در حال یادگیری زبان پرتغالی است. یعنی زبانی که به زبان انگلیسی نزدیک تر است. جان توانایی صحبت کردن به دو زبان کَره ای و اسپانیایی را در سطح B2 دارد. (یعنی تجربه قبلی یادگیری زبان را داراست). او زبان اسپانیایی تدریس می کند و هر روز با زبان آموزان در ارتباط است. جان مجرد است و تصمیم گرفته به پرتغال (محیط کلان) سفر کند و دوستانی پرتغالی پیدا کند(محیط خُرد).

جان روزانه با یک ساعت یادگیری زبان می تواند حدود ۲ تا ۶ ماه به سطح B2 از CEFR برسد.

توجه کنید مدت زمانی که مارک و جان به یادگیری زبان اختصاص داده اند یکسان است. اما به دلیل عوامل بیرونی و درونی متعدد، جان بین ۳ تا ۱۶ درصد سریع تر  از مارک زبان را یاد می گیرد. و البته این تفاوت بسیار چشمگیر است!

نتیجه گیری
به خاطر داشته باشید که سرعت یادگیری یک زبان دایما در حال تغییر است. این عوامل می توانند بسته به زبان مقصد، تجربه قبلی یادگیری زبان و موقعیت زندگی شما می توانند بهبود پیدا کنند.

شاید برای یادگیری سریع یک زبان راه میانبری وجود نداشته باشد، اما حالا می دانید که برای یادگیری یک زبان به چه مقدار زمان نیازمندید.